Ik zit met Dirk (40) aan tafel en de oudedagsvoorziening komt ter sprake. Ik vraag of Dirk weet hoe dat bij hem geregeld is. "Nee", antwoordt hij. "Maar het kan me ook niet zoveel schelen. Ik ga de 65 toch niet halen en geniet liever nú van het leven. Je kan het namelijk niet meenemen, hè. Pluk de dag." Ik vraag Dirk daarop of hij wel eens meedoet aan de Staatsloterij. "Natuurlijk. Je zal hem maar winnen. Ik doe iedere maand automatisch mee met een straat."
Nou heb ik de mazzel dat mijn vrouw actuaris is. Een actuaris berekent welke premie een verzekeraar of pensioenfonds in rekening moet brengen, rekening houdend met zaken als sterfte, rente en kosten. Na overleg met mijn vrouw en wat rekenwerk kan ik Dirk aan de hand van een sterftetafel haarfijn uitleggen dat de kans om 65 te worden ongeveer 88% is. Ter vergelijking, de kans dat je de staatsloterij wint is ongeveer 0,00002%. Door iedere maand de kosten van een straat (€ 150,-) opzij te leggen, levert dit over een periode van 25 jaar met een rente van gemiddeld 3%, toch al gauw zo’n € 67.900,- op. Met deze kansberekening zou ik wel weten waar ik mijn geld op zou zetten.
Dirk trommelt even met zijn vingers op de tafel en werpt tegen: "Wat is dat bedrag nou nog tegen die tijd?" Een terechte opmerking. Na een periode van 25 jaar inflatie zijn de euro’s van dat moment uiteraard niet meer de euro’s van nu. Stel dat je rekening houdt met 2% inflatie over de aankomende 25 jaar dan is de gevoelswaarde van die € 67.900,- te vergelijken met ongeveer € 41.000,- nu. Dit probleem is grotendeels op te vangen door jaarlijks de periodieke inleg te verhogen met het inflatiepercentage.
De houding van Dirk is helemaal niet gek. Het is wetenschappelijk bewezen dat mensen moeite hebben met het stellen van de juiste prioriteit tussen korte termijndoelen (kopen van een staatslot) en lange termijndoelen (inkomen na pensionering). Vaak wordt van nature gekozen voor het korte termijndoel. Natuurlijk beseft Dirk ook wel zonder bovenstaande cijfers dat hij beter iets voor zijn 'ouwe dag' kan regelen. Maar vooruitschuiven van het probleem en vluchten in excuses is op korte termijn veel gemakkelijker.
Oud worden is geen garantie, maar gelukkig is de kans erop groot. Mijn advies is dan ook om vroeg te beginnen met sparen voor een goed pensioen, dan is de opoffering nog gering. Hoe langer wordt gewacht, hoe hoger de opoffering wordt en hoe sneller weer wordt gekozen voor het korte termijndoel
